Το Νοήμον Σύμπαν

[Διαβάστε το πρώτο μέρος: Νοόσφαιρα και Μιμιδιακή Δεξαμενή] 

[Διαβάστε το δεύτερο μέρος: Οι Ανώτερες Σφαίρες και η Θεωρία των Χορδών]

[Διαβάστε το τρίτο μέρος: Τα Ερωτευμένα Φωτόνια]



Ε. Το Νοήμον Σύμπαν

Όμως ένα Σύμπαν που περιέχει τόσο αναπόσπαστα δεμένη την πληροφορία στο υφαντό του, όχι ως αποτέλεσμα αλλά ως ιδιότητα, θα πρέπει ουσιαστικά να λογίζεται σαν ένα Νοήμον Σύμπαν, του οποίου η Νόηση αποτελεί κύριο και βασικό συστατικό. Εδώ θα μπορούσε να τεθεί η ένσταση, ότι η πληροφορία δεν συνιστά από μόνη της νόηση, πράγμα που σε μεγάλο βαθμό είναι αληθές. Η οργανωμένη πληροφορία όμως, αναμφισβήτητα αποτελεί στοιχείο νόησης και το σύμπαν είναι γεμάτο απ' αυτήν. Αν ξαναγυρίσουμε στη θεώρηση της οργανωμένης πληροφορίας ως του αντίπαλου δέους της εντροπίας, προκύπτει πως κάθε οργανωμένη μορφή, στοιχειώδες σωμάτιο, ηλεκτρόνιο ή οτιδήποτε μεγαλύτερο απ' αυτά, που επιμένει να υπάρχει σε πείσμα της εντροπίας και για όσον καιρό το καταφέρνει, εμπεριέχει μεγάλα ποσά οργανωμένης πληροφορίας, δηλαδή Νόησης.

Ένα πολυδιάστατο Νοήμον Σύμπαν που γεννήθηκε από μια άδηλη Αρχή εκ του Μηδενός, διαθέτει Λόγο κι εκδηλώνεται μέσω του Μεγάλου Χάους, της συμπαντικής Μεγάλης Μητέρας της Δημιουργίας. Ο Λόγος καθορίζει το Κοσμικό Πρότυπο (pattern), εμπεριέχει δηλαδή όλες τις βασικές αρχές και ιδιότητες που διέπουν τον Κόσμο, εκφρασμένα υπό τη μορφή της Αναλογίας. Το "Εν Αρχή ην ο Λόγος", μπορεί να ερμηνευτεί ως ότι ο Λόγος ενυπήρχε μέσα στην άδηλη Αρχή. 

Ίσως να είναι ένας άρρητος αριθμός, κάτι σαν το π ή το φ, τους δύο αρχετυπικούς Φυσικούς Λόγους, που θεωρώ ότι προκύπτουν απ' Αυτόν, αφού ο πρώτος συμβολίζει τη Σοφία (απλότητα) και ο έτερος το Κάλλος (συμμετρία). Ίσως ο Λόγος να είναι μια απλή συνάρτηση υπό μορφή κλάσματος, ίσως και μια περίπλοκη εξίσωση, όπως αυτή του Ενοποιημένου Πεδίου.  Παράγει ένα φωτεινό Σύμπαν με φρακταλική δομή, τυλιγμένο μέσα στη Σκοτεινή Θάλασσα της Αντίληψης, γι' αυτό και το Μέγα Χάος συμβολίζεται με την Προαιώνια Σπείρα, σχήμα που προκύπτει από τον συνδυασμό του π και του φ. Η φρακταλική δομή αιτιολογεί θαυμάσια και το "Κατ' εικόνα κι ομοίωση" της Βίβλου, όπως και το αλχημιστικό ρητό "Όπως τα πάνω, έτσι και τα κάτω", αφού φράκταλ είναι ένα γεωμετρικό σχήμα που επαναλαμβάνεται αυτούσιο σε άπειρο βαθμό μεγέθυνσης, κι έτσι συχνά αναφέρεται σαν "απείρως περίπλοκο". Το φράκταλ παρουσιάζεται ως "μαγική εικόνα" που όσες φορές και να μεγεθυνθεί οποιοδήποτε τμήμα του θα συνεχίζει να παρουσιάζει ένα εξίσου περίπλοκο σχέδιο με μερική ή ολική επανάληψη του αρχικού.

Θεωρώ αυτόδηλο, ότι η Νόηση, όπως και η Ζωή εμπεριέχονται στον Λόγο κι αποτελούν βασικές ιδιότητες του Σύμπαντος. Σε αντίθεση με τη Δαρβινική θεωρία που πιστεύει πως η εμφάνιση ζωής αλλά και νόησης στον παρόντα χωροχρόνο αποτέλεσε προϊόν καλπάζουσας τυχαιότητας, προσωπικά θεωρώ πως ήταν μάλλον προϊόν Νομοτέλειας. Έχει ειπωθεί πολλές φορές κι από πολλούς, ότι η εμφάνιση της ζωής, η εξέλιξή της προς την τεράστια ποικιλομορφία της και τέλος η εμφάνιση νοημοσύνης, μόνο με τυχαίες αρχικά κρούσεις κι έπειτα με τυχαίες μεταλλάξεις, προϋποθέτει άπειρο χρόνο, πάντως κατά πολύ μεγαλύτερο απ' την ηλικία του Σύμπαντος. Άποψή μου είναι πως η Δαρβινική Θεωρεία εξηγεί θαυμάσια την προσαρμογή των ειδών στο περιβάλλον τους και τη δημιουργία πολύ συγγενικών μεταξύ τους ειδών, δεν επαρκεί όμως για την επεξήγηση όλης αυτής της οργιαστικής βιοποικιλότητας που εμφανίστηκε σε σχετικά λίγο χρόνο στον πλανήτη, υπό μορφή μαζικών εκρήξεων εξέλιξης, αφού προκειμένου ν' αντιμετωπίσει αυτά τα ερωτήματα, καταφεύγει σε παραδοχές που φαντάζουν από απίθανες έως παράλογες.

Από την άλλη πλευρά, η ίδια η εξελικτική θεωρία, μέσω της νεότερης θεώρησης του Εγωιστικού Γονιδίου και παρά το γεγονός ότι ο Richard Dawkins αν και άθεος ομνύει ευλαβικά εις τη... θεά Τύχη, μας δίνει άλλη μια πτυχή της λειτουργίας της Νόησης στον εκδηλωμένο κόσμο. Αρχικά κάποια μόρια (RNA και κατόπιν DNA) απέκτησαν την ιδιότητα να αυτοαναπαράγονται και ν' ανταγωνίζονται για τη διαφορική τους αντιγραφή με άλλα ομοειδή τους. Σύντομα τα μόρια αυτά έφτασαν να φέρουν οργανωμένη πληροφορία, με νόημα κι εν τέλει με εξαιρετική σοφία, εάν κρίνει κανείς την λεπτοφυή και θαυμαστή δομή και λειτουργία ακόμη και του ταπεινότερου μονοκύτταρου οργανισμού για να μη μιλήσουμε για τους πολυκύτταρους, η εξερεύνηση της λειτουργίας των οποίων προκαλεί ίλιγγο θαυμασμού για την ευφυΐα και την κομψότητά της. Η πληροφορία αυτή κατά τον Dawkins εγγράφηκε υπό την Αναγκαιότητα της Φυσικής Επιλογής, δηλαδή καταλήγουμε και πάλι στη Νομοτέλεια. Αυτοί οι "εγωιστικοί αντιγραφείς", τα έξυπνα πακέτα οργανωμένης Νόησης που έχουν την ικανότητα να διαιωνίζονται, ήταν που γέννησαν τη ζωή πάνω στον πλανήτη, προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τους ζωντανούς οργανισμούς ως μηχανές επιβίωσης και οχήματα αναπαραγωγής των εγωιστικών αντιγραφέων. Η Νόηση δεν μπορούσε παρά να γεννήσει νόηση, επειδή αυτή εμπεριέχεται στο βασικό πρότυπο της Δημιουργίας. Οι κατάλληλες τυχαιότητες, συνέβησαν όπως πάντα στην κατάλληλη στιγμή.

Κάποιοι παρομοίως πιστεύουν, ότι τα μιμίδια, τα αντίστοιχα των γονιδίων στον πνευματικό κόσμο, ήταν αυτά που προκάλεσαν την εξέλιξη των ανθρώπινων εγκεφάλων και της ανθρώπινης νοημοσύνης, ως δικές τους μηχανές επιβίωσης. Έτσι επανερχόμαστε στο αρχικό μας ερώτημα, κατά πόσον ο Χώρος των Ιδεών μπορεί να ευθύνεται για την ανάπτυξη της ανθρώπινης νόησης. Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο που θα μπορούσε να ρίξει φως προς αυτήν την κατεύθυνση, είναι τα σύμβολα και ιδιαίτερα τα Αρχέτυπα. Η παγκόσμια και πανταχού παρουσία των Αρχετύπων, ως βασικές "αρχές" του Συλλογικού Υποσυνείδητου (άλλο ένα όνομα για τη Νοόσφαιρα), σε ανθρώπους οι οποίοι κατά τ' άλλα έχουν πολύ διαφορετικές εθνολογικές και πολιτισμικές καταβολές, δείχνει πως αυτά όχι μόνο πρέπει να προϋπήρχαν του ανθρώπου - αφού δεν μπορεί να είναι δικά του δημιουργήματα - αλλά και ότι μάλλον έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ανθρώπινης νόησης, σαν βασική λειτουργική πλατφόρμα, πάνω στην οποία έχει στηθεί ολόκληρο το πνευματικό μας εποικοδόμημα. Τα σύμβολα και τα Αρχέτυπα είναι κάτοικοι του αμέσως ανώτερου του δικού μας χωροχρόνου, του Χώρου των Ιδεών, που μέσω της Νοόσφαιρας "εισέβαλαν" στο δικό μας χωροχρονικό συνεχές και μπόλιασαν τους εγκεφάλους των πιθηκοειδών προγόνων μας με Ιδέες. 

Όμως ποιος έπλασε τις Ιδέες; Ποιος ήταν εκείνος που γέννησε τα Αρχέτυπα; Πώς προέκυψαν τα σύμβολα; Για να μπορέσει κάποιος να προσεγγίσει ερμηνευτικά το παραπάνω "αδύνατο" ερώτημα, θα πρέπει να προβεί σ' ένα εξίσου "αδύνατο" εγχείρημα: να προσπαθήσει να σκεφτεί με όρους ανώτερων διαστάσεων. Ο Άλιστερ Κρόουλυ στο βιβλίο του Moonchild, καταφέρνει να δώσει ένα πολύ απλό και χρηστικό παράδειγμα, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντιληπτικό μοντέλο. Ο μόνος τρόπος να φέρει κάποιος ένα παράδειγμα μεταξύ δύο διαδοχικών μεταξύ τους διαστάσεων, είναι μεταξύ των τριών χωρικών διαστάσεων, οι οποίες εμπίπτουν στην αντίληψή μας κι ως εκ τούτου στην εμπειρία μας. Η σύγκριση του Κρόουλυ ήταν μεταξύ των δύο και των τριών διαστάσεων...

Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα γεωμετρικό στερεό, ας πούμε έναν κώνο και μια διδιάστατη (και όχι δισδιάστατη) επιφάνεια, ας πούμε αυτή μιας λεκάνης με νερό. Ας βυθίσουμε τον κώνο στο νερό. Ποια θα είναι η τομή του (δηλαδή το σύνολο των κοινών σημείων του) με την επιφάνεια; Αν απλά ακουμπήσουμε τον κώνο στην επιφάνεια, η τομή τους θα είναι μια μικρή κουκκίδα, σχεδόν αδιάστατη. Μόλις όμως ο κώνος αρχίζει να βυθίζεται καθέτως μέσα στη λεκάνη με το νερό, η τομή γίνεται ένας κύκλος, ο οποίος συνεχώς διευρύνεται και μεγαλώνει. Όταν ο κώνος καταλήξει ολόκληρος κάτω απ' την επιφάνεια, η τομή μ’ αυτήν δεν υπάρχει πια. Έτσι, ένας διδιάστατος παρατηρητής που θα στεκόταν στη διδιάστατη επιφάνεια, θα έβλεπε να εμφανίζεται ξαφνικά μια μικρή τρύπα, η οποία θ' άνοιγε σταδιακά, απειλώντας να τον καταπιεί και ξάφνου απότομα να εξαφανίζεται.

Εάν ρωτήσουμε έναν μαθηματικό, πόσες τομές έχει ένας κώνος με μια διδιάστατη επιφάνεια, κάθετος μ’ αυτήν, θ' απαντήσει "άπειρες". Όμως εμείς το μόνο που κάναμε ήταν να βυθίσουμε τον κώνο στο νερό, υπό μια συγκεκριμένη κλίση. Αν ο κώνος διέσχιζε την επιφάνεια με μια διαφορετική γωνία, ο διδιάστατος παρατηρητής θ' αντιλαμβανόταν ένα διαφορετικό σχήμα. Ακόμη, το σχήμα θ' άλλαζε δραματικά για τον διδιάστατο παρατηρητή, ανάλογα με την ορμή με την οποία έπεφτε ο κώνος στο νερό, αφού αυτό θα παραμόρφωνε με κάθε δυνατό τρόπο την τομή του κώνου με την επιφάνεια. Όμως με πόσες διαφορετικές κατευθύνσεις και με πόσες ταχύτητες η καθεμιά, μπορούμε να εμβαπτίσουμε έναν κώνο μέσα στο νερό; Η απάντηση του μαθηματικού θα παραμείνει αμετακίνητη: "Άπειρες". Αυτό όμως σημαίνει ότι κάθε γεωμετρικό στερεό που τέμνεται με ένα επίπεδο μπορεί να έχει άπειρες και πολύ διαφορετικές μεταξύ τους προβολές σ' αυτό. Αυτός είναι και ο λόγος που τα περισσότερα Σύμβολα έχουν πολλές - παρεμφερείς και λιγότερο παρεμφερείς - σημασίες και οι θεοί των αρχαίων θρησκειών έχουν τόσες πολλές - κι αντιφατικές μερικές φορές  - ποιότητες και ιδιότητες, αν θέλουμε να μεταφέρουμε το ίδιο παράδειγμα μεταξύ τρίτης και τέταρτης διάστασης. 

Ας προσπαθήσουμε τώρα να διανοηθούμε ένα πολύ απλό "αντικείμενο", όπως ο κώνος του προηγούμενου παραδείγματός μας, το οποίο όμως έχει ούτε λίγο, ούτε πολύ, έντεκα διαστάσεις!! Αυτό το ένα και μόνο εντεκαδιάστατο αντικείμενο, έχει άπειρες προβολές στις δέκα διαστάσεις και καθεμιά απ' τις άπειρες δεκαδιάστατες προβολές, έχει άπειρες προβολές στις εννέα διαστάσεις κ.ο.κ. Άπειρα φαινόμενα σύμπαντα, άπειρες πραγματικότητες, άπειρες διαδρομές του νου, άπειρες εκβάσεις γεγονότων, όλα προβολές μιας άδηλης Αρχής, μιας στοιχειώδους Νόησης με έντεκα διαστάσεις. 

Θα ήταν λάθος εντούτοις να σκεφτούμε πως ό,τι φτάνει στο νου μας, είναι απλά και μόνο προβολή μιας νοητικής οντότητας η οποία προϋπάρχει. Αυτή, ως οπτική γωνία, θα ήταν ιδιαίτερα σχολαστική και το Χάος αποδεικνύεται εχθρός κάθε σχολαστικισμού, όπως και τάφος κάθε ουτοπίας. Ο Χώρος των Ιδεών είναι γεμάτος με μιμίδια, τιμίδια, ιδέες, θεούς, δαίμονες και τέρατα, μελωδίες και ποιήματα, ακόμα και υπερδιαστατικές συλλογικές οντότητες (όπως η Εξουσία, το Χρήμα ή το λεγόμενο "Σύστημα"),  όλα γεννήματα της ανθρώπινης νόησης. Αυτός είναι και ο λόγος που θεωρούμαστε "έμψυχα" όντα, επειδή όχι μόνο μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε την οργανωμένη πληροφορία, υπό μορφή νόησης, αλλά επειδή μπορούμε επίσης να την παράγουμε σε μεγάλες ποσότητες. Τούτο μας κάνει δημιουργήματα και συνάμα δημιουργούς, ταπεινά αθύρματα και ταυτόχρονα θεούς. Γι' αυτό και η λεγόμενη ψυχή (δηλαδή η ικανότητα αντίληψης, διαχείρισης και παραγωγής Νόησης) είναι αθάνατη, αφού η νόηση που παράγουμε καταγράφεται στη Νοόσφαιρα και η οργανωμένη πληροφορία δεν φθείρεται ποτέ, αφού αποτελεί αρνητική εντροπία. Η κάθε ψυχή μπορεί και πάλι να συντονιστεί με τον εγκέφαλο ενός καινούριου ανθρώπου και να "ενσαρκωθεί" και πάλι, να βρει δηλαδή μια νέα μηχανή επιβίωσης κατά Dawkins. Μπορεί όμως και να ενσωματωθεί σε μια υψηλότερη μορφή οργανωμένης πληροφορίας, όπως ο Αετός του Δον Χουάν που καταπίνει τις ψυχές όσων δεν γνωρίζουν τον τρόπο να του ξεφύγουν.

Ίσως οι κάτοικοι του Χώρου των Ιδεών - "ιθαγενείς" και δικά μας δημιουργήματα - να μπορούν να διανοούνται σε υψηλότερο επίπεδο, γεννώντας έτσι όντα ανώτερης διάστασης κι εκείνα να διανοούνται ακόμη πιο υπερβατικά, γεννώντας όντα μιας ακόμα πιο ανώτερης διάστασης κ.ο.κ. Έτσι το Νοήμον και Ζωντανό Σύμπαν διαρκώς επαναναγεννάται, τόσο από τα πάνω, όσο κι από τα κάτω. Το Δέντρο της Ζωής, μας διδάσκει η Καμπάλα, είναι... κυκλικό!! Ignis Natura Renovatur Integra (INRI – Δια του Πυρός η Φύσις Όλη Αναγεννάται), όπως κάποιοι μύστες έγραψαν επάνω στον σταυρό του Θυσιασμένου Θεού, γνωστού με το όνομα Ιησούς.

Δεν πιστεύω σε θρησκεία, ούτε σε θεούς και δαίμονες - αν και τούτοι, με τον τρόπο τους, είναι εξόχως αληθινοί - δεν πιστεύω σε πατέρα δημιουργό. Πιστεύω όμως σ' ένα Νοήμον, Ζωντανό κι αυτοργανούμενο φρακταλικό Σύμπαν, χαοτικά οργανωμένο, του οποίου είμαι κι εγώ ένα απειροελάχιστο κομματάκι, εικόνα του συνόλου του και συνδημιουργός του, έσχατο μέλος και πυλώνας μιας αδιασάλευτης και συνεχώς μεταβαλλόμενης Ενότητας των πάντων. Δεν πιστεύω στον Θεό, πιστεύω όμως στο Θείον.  

Το Μέγα Χάος ας οδηγεί το πνεύμα μου...