Ισίδωρος Νερούτσος
Ο Όρος Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός (Δ.Σ.), ως βασική οργανωτική αρχή της συγκρότησης επαναστατικού προλεταριακού κόμματος, διατυπώθηκε πρώτα από τους Μαρξ και Ένγκελς και βρήκε πρακτική έκφραση στην συγκρότηση της Ένωσης Κομουνιστών το 1847. Με βάση την εμπειρία αυτή, ο Λένιν αναφέρθηκε Στον Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό, στα έργα του «τι να κάνουμε», «Γράμμα σε ένα σύντροφο πάνω στα οργανωτικά μας καθήκοντα», « Ένα βήμα μπρός δύο βήματα πίσω»
Το 4ο ενωτικό συνέδριο του ΣΔΕΚΡ (Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας), το 1903 κατοχύρωσε στο καταστατικό του κόμματος, τον Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό και στο 4ο ενωτικό συνέδριο το 1906, καθιέρωσε στο καταστατικό την διάταξη ότι όλες οι κομματικές οργανώσεις οικοδομούνται πάνω στις αρχές του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού. Το έτος 1919 η 8η Παν-ρωσική συνδιάσκεψη του ΚΚΡ, αναγνώρισε ως καθοδηγητική αρχή της οργανωτικής συγκρότησης του κόμματος τον Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό.
Ο λεπτομερής ορισμός του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού, δόθηκε μέσα από το καταστατικό του ΚΚΣΕ
Που όριζε:
Η κεντρική του ιδέα, απέβλεπε στην ενότητα του εργατικού κινήματος, του κόμματος, της κυβερνητικής εξουσίας και την αποτροπή της έκδηλης τάσης πολυδιάσπασής τους, λόγω της μεγάλης ανομοιομορφίας εργατικών συμφερόντων, της διαφορετικότητας ιδεών και της διαπίστωσης ότι οι εργάτες, δεν γίνονται αυθόρμητα Σοσιαλιστές, αλλά έχουν την τάση να πιστεύουν ότι η επιτυχής έκβαση των διεκδικήσεων τους, μπορεί να επιτευχθεί με τους αγώνες τους, μέσω των συνδικαλιστικών τους ενώσεων.
Σε γενικές γραμμές η αντίληψη του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού έχει δύο σκέλη:
Με τον τρόπο αυτόν πιστεύεται ότι μπορεί να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συγκέντρωση δυνάμεων, στη δράση για ανατροπή του καπιταλιστικού καθεστώτος.
Η ορθότητα του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού, αμφισβητήθηκε από την υπαρκτή κομουνιστική μεριά, τους λεγόμενους Τροτσκιστές, που ήθελαν λιγότερη επιρροή του συγκεντρωτισμού και περισσότερη δυνατότητα φραξιονιστικής δράσης μέσα στο κόμμα. Αμφισβητήθηκε επίσης και από τους αριστερούς υποστηρικτές του Κρατικού Συγκεντρωτισμού.
Ο Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός χαρακτηρίστηκε από τους υποστηρικτές του κεφαλαιοκρατικού οικονομικοκοινωνικού συστήματος ως καθαρό συγκεντρωτικό, ολοκληρωτικό οργανωτικό σύστημα των Κ.Κ. και της Σοβιετικής κυβέρνησης, στο οποίο ο όρος Δημοκρατικός, είναι, όπως ισχυρίζονταν, μόνο διακοσμητικός, παραπλανητικός και οπωσδήποτε ασυμβίβαστος με τον συγκεντρωτισμό.
Τα επιχειρήματα των αμφισβητιών, όσον αφορά στην επιτυχημένη έκβαση της σοσιαλιστικής επανάστασης, που το οργανωτικό σχήμα του Δ.Σ. έπαιξε καθοριστικό ρόλο, δεν επαληθεύθηκαν. Αντίθετα ο Δημοκρατικός συγκεντρωτισμός, με την στενή Λενινιστική σημασία του όρου, αποτέλεσε, εκ των αποτελεσμάτων, επιτυχημένο και εφαρμόσιμο οργανωτικό σχήμα που συνέβαλε αποτελεσματικά στην επιτυχία των στόχων που είχε βάλει το επαναστατικό κίνημα. Δηλαδή στην ανατροπή του φεουδαρχικού και καπιταλιστικού καθεστώτος της Ρωσίας και την εφαρμογή του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού του πολιτικού και οικονομικού συστήματος της χώρας αυτής.
Στην πράξη, μετά την επικράτηση της μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917 στην Ρωσία, οι συνθήκες αντεπαναστατικής δράσης των αντιδραστικών στοιχείων της χώρας, αλλά και της στρατιωτικής επέμβασης των δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, υποχρέωσε σταδιακά το ΚΚΣΕ στην βαθμιαία τροποποίηση της οργανωτικής τακτικής, με σταδιακή επικράτηση του γραφειοκρατικού συγκεντρωτισμού και της τυπολατρίας που κορυφώθηκε, κατά την διάρκεια του μεγάλου πατριωτικού πολέμου.
Υποβαθμίστηκε και τελικά παραμερίστηκε, το ισχυρότερο όπλο της επανάστασης, δηλαδή το δημοκρατικό σκέλος, που έλεγε «ΟΛΗ Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΑ ΣΟΒΙΕΤ»
Η ιστορία όμως έδειξε ότι ο δρόμος που ακολούθησε το ΚΚΣΕ, που ήταν πρωτόγνωρος στην πολιτική ιστορία του κόσμου και δεν υπήρχαν προηγούμενα πρότυπα για να ακολουθήσει, παρουσίασε πολλές δυσκολίες και προβλήματα. Κάποια απ' αυτά λύθηκαν και προσέφεραν μεγάλη εμπειρία οργανωτικών γνώσεων στον κόσμο. Για παράδειγμα, θέματα εξάλειψης της ανεργίας, πολύτιμες και πρωτόγνωρες κοινωνικές κατακτήσεις για όλους σε θέματα παιδείας, υγείας, επιστήμης, ενέργειας, θέρμανσης, τηλεπικοινωνιών, πολιτισμού.
Άλλα ζητήματα πάλι, όπως η πιστή εφαρμογή του Δημοκρατικού σκέλους της Μαρξιστικής οργανωτικής εφαρμογής, βαθμιαία ατόνησαν με αποτέλεσμα να κυριαρχήσουν ο νεποτισμός, η νομενκλατούρα και ο οπορτουνισμός εκείνα δηλαδή τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν όχι ένα σοσιαλιστικό κοινωνικοοικονομικό σύστημα, αλλά ένα σύνηθες καπιταλιστικό.
Στο κόμμα και στον κρατικό μηχανισμό κυριάρχησαν, ιδίως κατά την μεταπολεμική περίοδο, η εκτεταμένη διαφθορά και η διαπλοκή.
Η λαϊκή βούληση υποτιμήθηκε, υποβαθμίστηκε και τελικά καταργήθηκε και η αυθαιρεσία των κομματικών παραγόντων κορυφώθηκε. Στην πράξη και εκ του αποτελέσματος φάνηκε ότι στην ηγεσία του κόμματος και του κράτους, κυριάρχησαν, τα αντεπαναστατικά-αντικομουνιστικά στοιχεία, που οδήγησαν βαθμιαία στην κατάργηση, επί της ουσίας, του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού και στην εν συνεχεία την αναμενόμενη κατάρρευση του σοσιαλιστικού κράτους.
Μέσα σε μία ημέρα οι κόποι, οι θυσίες και οι ελπίδες εκατομμυρίων ανθρώπων και όχι μόνο εντός της ΕΣΣΔ αλλά σε όλο τον πλανήτη, εξαερώθηκαν. Την πτώση της ΕΣΣΔ ακολούθησαν και άλλα σοσιαλιστικά κράτη. Τα ανά τον κόσμο Κ.Κ. υπέστησαν τεράστια μείωση της λαϊκής τους δύναμης, ενώ άλλα Σοσιαλιστικά κράτη όπως η Λαϊκή Κίνα και η βόρεια Κορέα, κατάργησαν κάθε υπόνοια Δημοκρατίας.
Να σημειώσουμε ότι το οργανωτικό αυτό σχήμα, ο Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός, επινοήθηκε με βάση το καθεστώς της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, με μικρές αλλά σημαντικές διαφορές, όπως τα ανώτερα ιεραρχικά όργανα, τα καθήκοντα της καθοδήγησης, οι υποχρεώσεις των μελών. Ο όρος συγκεντρωτισμός στην ουσία δεν αντιτίθεται στην έννοια της άμεσης, όπως συνηθίζεται να λέγεται, Δημοκρατίας, επειδή και εκεί η πλειοψηφία επικρατούσε της μειοψηφίας.
Το σημαντικό είναι ότι η εφαρμογή του Δ.Σ. δεν έχει ισχύ μόνο στα κομουνιστικά κόμματα, αλλά και στα αστικά, εφόσον αποδέχονται την πραγματική δημοκρατία, αλλά μέχρι σήμερα αυτό δεν το έχουμε δει ακόμα πουθενά. Και τούτο μπορεί να ισχύσει, γιατί ο Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός, δεν αποτελεί ταξική επιλογή, αλλά μόνο συλλογικό τρόπο οργάνωσης και δράσης. Επίσης μπορεί να ισχύσει και στις οργανώσεις πολιτών, όπως συλλόγους κλπ.
Το σημερινό ΚΚΕ, όπως είναι δομημένο, μπορεί να επικαλείται τον Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό, δεν τον εφαρμόζει όμως γιατί αποτελεί μη επαναστατικό, κλειστό στους πολίτες κόμμα, δρα και κινείται μέσα στα νόμιμα πλαίσια του καπιταλιστικού κοινωνικού και οικονομικού συστήματος και είναι στην πράξη κόμμα ρεφορμιστικό, ανεξάρτητα απ' ό,τι ισχυρίζεται η ηγεσία του.
Αν και επικαλείται σε πολλές περιπτώσεις τον Λένιν, δεν εφαρμόζει στην πράξη τις ιδέες του.
Η ηγεσία λειτουργεί ως επίλεκτη αριστοκρατική εργατική οργάνωση, χωρίς όμως οι εργαζόμενοι και τα μέλη να δικαιούνται, επί της ουσίας, να έχουν άποψη ή αν έχουν αυτή είναι εντελώς τυπική. Το συνειδησιακό ταξικό επίπεδο των μελών δεν είναι αρκετά ισχυρό και, λόγω της επικράτησης του συγκεντρωτικού σκέλους, είναι στην ουσία εθελοντικά υποταγμένο στην καθοδήγηση, έτσι ώστε να μη μπορεί να έχει τάσεις πραγματικής σύγκλισης με το συνειδησιακό και γνωστικό επίπεδο των καθοδηγητικών οργάνων της ηγεσίας.
Λειτουργεί δηλαδή κάπως παρόμοια με την ΕΣΣΔ, την περίοδο της κοινωνικής και δημοκρατικής της παρακμής. Δεν διδάχθηκε από τα ιστορικά λάθη. Αυτή η τακτική μπορεί να συγκρατεί στις τάξεις του ορισμένο μικρό αριθμό σχετικά αφοσιωμένων μελών, ευνοεί όμως, όπως έχει αποδειχθεί, την πολυδιάσπαση της εργατικής τάξης ή καλύτερα της τάξης των εργαζομένων και αποτρέπει την μαζικοποίηση του εργατικού κινήματος.
Αντίθετα, η μαζικοποίηση και η επελθούσα εκλογική επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς στο σημείο αυτό οφείλεται, όπου στην πράξη τούτο το κόμμα, με τις άλλοτε πολλές συνιστώσες, εφάρμοζε με ευθύνη της ηγεσίας του, εικονικά και ύπουλα όμως όχι πραγματικά, έναν δήθεν Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό χωρίς να τον κατονομάζει. Έτσι, εξαπάτησε και παρέσυρε τους εργαζόμενους και πολλά από τα στελέχη και μέλη του και τους έκανε να πιστέψουν ότι πράγματι πρόκειται για αμιγώς αριστερό δημοκρατικό κόμμα, ενώ στην πραγματικότητα, όπως αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος, ήταν και είναι σαφώς άλλο ένα, από τα πολλά που υπάρχουν στον τόπο μας, αντιδημοκρατικό, νεοφιλελεύθερο και συγκεντρωτικό αρχηγικό κόμμα.
Υπό τις παρούσες συνθήκες, ο τόπος και ο λαός και έχοντας υπόψιν το ιστορικό παρελθόν και την ήδη εφαρμοσμένη πολιτική, με τα επιτεύγματα και τα λάθη της, έχουν άμεση ανάγκη ΤΩΡΑ, δημιουργίας ενωτικού μετώπου, για να αποτραπεί η πολυδιάσπαση και ο ανώφελος για τους εργαζόμενους, ανέργους, μικρομεσαίους, αγρότες, επιστήμονες κατακερματισμός πολύτιμων δυνάμεων.
Η ενότητα πρέπει να γίνει πράξη, παρά τις διαφορές συμφερόντων μεταξύ των εργαζομένων. Αυτές εξάλλου δεν έχουν αγεφύρωτη απόσταση όση το χάσμα που χωρίζει τους εργαζόμενους από το μεγάλο κεφάλαιο.
Καλούνται λοιπόν όλα τα κοινωνικά στρώματα που αποτελούν τη Λειτουργική Τάξη της χώρας να συστεγαστούν μέσα σε ένα ευρύτατο Δημοκρατικό Μέτωπο Λαϊκής Σωτηρίας. Να οργανωθούν δημοκρατικά με βάση το δοκιμασμένο και επιτυχημένο οργανωτικό σχήμα, όπως περιγράφεται παραπάνω, χωρίς όμως αλλοιώσεις.
Βεβαίως κατανοούμε ότι ο Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός, μέσω της στρεβλής του χρήσης ιστορικά, έχει φθαρεί σε σημείο πέραν κάθε ανασκευής. Γι' αυτόν το λόγο εμείς οι Κοινωνιστές προτιμούμε τη χρήση ενός νέου όρου, της Δημοκρατικής Συγκρότησης. Φυσικά, μια αλλαγή όρων δεν εγγυάται από μόνη της ότι δεν θα επαναληφθούν παρόμοιες παθογένειες. Η αντικειμενική διαφορά ωστόσο της Δημοκρατικής Συγκρότησης από τον όρο που φιλοδοξεί να αντικαταστήσει είναι ότι τίθενται σαφείς ασφαλιστικές δικλείδες, που δεν επιτρέπουν την κατάχρηση, έτσι ώστε να μη συμβούν και πάλι τα ίδια τραγικά λάθη.
Μια τέτοια δικλείδα ασφαλείας για παράδειγμα, θα ήταν η συχνή (προτείνουμε ανά τετράμηνο) εναλλαγή των μελών των ανώτερων κι ανώτατων σωμάτων της Δημοκρατικής Συγκρότησης, με μέλη από τη βάση. Έτσι, διαχέονται σε ολόκληρο το κίνημα η γνώση και η αποκτηθείσα εμπειρία και διαπαιδαγωγούνται όλοι οι Κοινωνιστές να βρίσκονται στις υψηλότερες αλλά και στις χαμηλότερες θέσεις, να κυβερνούν και να κυβερνώνται ως αριστοτελικοί πολίτες. Μάλιστα, η κλήρωση αντί της εκλογής αποτελεί άλλη μια ισχυρή δικλείδα ασφαλείας της Δημοκρατικής Συγκρότησης που στοχεύουμε να δομήσουμε. Το κίνημά μας είναι και θα παραμείνει δημοκρατικό. Τα ιστορικά λάθη του παρελθόντος δεν μας πτοούν, αλλά μας διδάσκουν.
Μόνο με την δημοκρατική ένωση των δυνάμεων, όσων πραγματικά και ειλικρινά επιθυμούν, να βοηθήσουν στην ισχυροποίηση του συνόλου των λαϊκών δυνάμεων, μπορεί να αποτραπεί η συνέχιση της φτωχοποίησης του λαού, η απόλυτη εξάρτηση της χώρας και του λαού από την κυριαρχία των νεοφιλελευθέρων, με τις απαραίτητες ρεφορμιστικές και φασιστικές τους γαρνιτούρες, και τη διαιώνιση στην χώρα μας του καταστροφικού φαινομένου του αστικού κυνοβουλευτισμού, που πλέον έχει μεταλλαχθεί με τον πλέον ωμό τρόπο σε νεοφιλελεύθερο μονοκομματισμό.
Ο Όρος Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός (Δ.Σ.), ως βασική οργανωτική αρχή της συγκρότησης επαναστατικού προλεταριακού κόμματος, διατυπώθηκε πρώτα από τους Μαρξ και Ένγκελς και βρήκε πρακτική έκφραση στην συγκρότηση της Ένωσης Κομουνιστών το 1847. Με βάση την εμπειρία αυτή, ο Λένιν αναφέρθηκε Στον Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό, στα έργα του «τι να κάνουμε», «Γράμμα σε ένα σύντροφο πάνω στα οργανωτικά μας καθήκοντα», « Ένα βήμα μπρός δύο βήματα πίσω»
Το 4ο ενωτικό συνέδριο του ΣΔΕΚΡ (Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας), το 1903 κατοχύρωσε στο καταστατικό του κόμματος, τον Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό και στο 4ο ενωτικό συνέδριο το 1906, καθιέρωσε στο καταστατικό την διάταξη ότι όλες οι κομματικές οργανώσεις οικοδομούνται πάνω στις αρχές του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού. Το έτος 1919 η 8η Παν-ρωσική συνδιάσκεψη του ΚΚΡ, αναγνώρισε ως καθοδηγητική αρχή της οργανωτικής συγκρότησης του κόμματος τον Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό.
Ο λεπτομερής ορισμός του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού, δόθηκε μέσα από το καταστατικό του ΚΚΣΕ
Που όριζε:
- 1ον Εκλογή όλων των καθοδηγητικών οργάνων του κόμματος από την βάση, ως την κορυφή.
- 2ον Δικαίωμα ανάκλησης βουλευτών και άλλων οργάνων από τους ψηφοφόρους.
- 3ον περιοδικό απολογισμό των κομματικών οργάνων στις οργανώσεις τους και στα ανώτερα όργανα.
- 4ον Αυστηρή κομματική πειθαρχία και υποταγή της μειοψηφίας στην πλειοψηφία.
- 5ον Αναντίρρητη εκτέλεση των αποφάσεων των ανωτέρων οργάνων από τα κατώτερα.
Η κεντρική του ιδέα, απέβλεπε στην ενότητα του εργατικού κινήματος, του κόμματος, της κυβερνητικής εξουσίας και την αποτροπή της έκδηλης τάσης πολυδιάσπασής τους, λόγω της μεγάλης ανομοιομορφίας εργατικών συμφερόντων, της διαφορετικότητας ιδεών και της διαπίστωσης ότι οι εργάτες, δεν γίνονται αυθόρμητα Σοσιαλιστές, αλλά έχουν την τάση να πιστεύουν ότι η επιτυχής έκβαση των διεκδικήσεων τους, μπορεί να επιτευχθεί με τους αγώνες τους, μέσω των συνδικαλιστικών τους ενώσεων.
Σε γενικές γραμμές η αντίληψη του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού έχει δύο σκέλη:
- Το δημοκρατικό σκέλος όπου αφορά στο δικαίωμα του κάθε μέλους να προτείνει, να συζητά, να αμφισβητεί, να εκλέγει τα όργανα, να αποφασίζει και να ασκεί κριτική στην πολιτική γραμμή της ηγεσίας του κόμματος και αργότερα στην κυβέρνηση.
- Το συγκεντρωτικό σκέλος όπου αφορά στην δυνατότητα, λόγω γνώσεων, έμπρακτης πίστης στον αγώνα και περισσότερης συνολικής ενημέρωσης, των ανώτερων κομματικά οργάνων, να χαράσσουν γραμμές καθοδήγησης, που θα μπαίνουν στην κρίση των μελών και που η μειοψηφία, θα πρέπει υποχρεωτικά να πειθαρχεί και να υποτάσσεται στις αποφάσεις της πλειοψηφίας, εφόσον αυτές έχουν ληφθεί μετά από δημοκρατική συζήτηση.
Με τον τρόπο αυτόν πιστεύεται ότι μπορεί να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συγκέντρωση δυνάμεων, στη δράση για ανατροπή του καπιταλιστικού καθεστώτος.
Η ορθότητα του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού, αμφισβητήθηκε από την υπαρκτή κομουνιστική μεριά, τους λεγόμενους Τροτσκιστές, που ήθελαν λιγότερη επιρροή του συγκεντρωτισμού και περισσότερη δυνατότητα φραξιονιστικής δράσης μέσα στο κόμμα. Αμφισβητήθηκε επίσης και από τους αριστερούς υποστηρικτές του Κρατικού Συγκεντρωτισμού.
Ο Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός χαρακτηρίστηκε από τους υποστηρικτές του κεφαλαιοκρατικού οικονομικοκοινωνικού συστήματος ως καθαρό συγκεντρωτικό, ολοκληρωτικό οργανωτικό σύστημα των Κ.Κ. και της Σοβιετικής κυβέρνησης, στο οποίο ο όρος Δημοκρατικός, είναι, όπως ισχυρίζονταν, μόνο διακοσμητικός, παραπλανητικός και οπωσδήποτε ασυμβίβαστος με τον συγκεντρωτισμό.
Τα επιχειρήματα των αμφισβητιών, όσον αφορά στην επιτυχημένη έκβαση της σοσιαλιστικής επανάστασης, που το οργανωτικό σχήμα του Δ.Σ. έπαιξε καθοριστικό ρόλο, δεν επαληθεύθηκαν. Αντίθετα ο Δημοκρατικός συγκεντρωτισμός, με την στενή Λενινιστική σημασία του όρου, αποτέλεσε, εκ των αποτελεσμάτων, επιτυχημένο και εφαρμόσιμο οργανωτικό σχήμα που συνέβαλε αποτελεσματικά στην επιτυχία των στόχων που είχε βάλει το επαναστατικό κίνημα. Δηλαδή στην ανατροπή του φεουδαρχικού και καπιταλιστικού καθεστώτος της Ρωσίας και την εφαρμογή του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού του πολιτικού και οικονομικού συστήματος της χώρας αυτής.
Στην πράξη, μετά την επικράτηση της μεγάλης Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917 στην Ρωσία, οι συνθήκες αντεπαναστατικής δράσης των αντιδραστικών στοιχείων της χώρας, αλλά και της στρατιωτικής επέμβασης των δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, υποχρέωσε σταδιακά το ΚΚΣΕ στην βαθμιαία τροποποίηση της οργανωτικής τακτικής, με σταδιακή επικράτηση του γραφειοκρατικού συγκεντρωτισμού και της τυπολατρίας που κορυφώθηκε, κατά την διάρκεια του μεγάλου πατριωτικού πολέμου.
Υποβαθμίστηκε και τελικά παραμερίστηκε, το ισχυρότερο όπλο της επανάστασης, δηλαδή το δημοκρατικό σκέλος, που έλεγε «ΟΛΗ Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΑ ΣΟΒΙΕΤ»
Η ιστορία όμως έδειξε ότι ο δρόμος που ακολούθησε το ΚΚΣΕ, που ήταν πρωτόγνωρος στην πολιτική ιστορία του κόσμου και δεν υπήρχαν προηγούμενα πρότυπα για να ακολουθήσει, παρουσίασε πολλές δυσκολίες και προβλήματα. Κάποια απ' αυτά λύθηκαν και προσέφεραν μεγάλη εμπειρία οργανωτικών γνώσεων στον κόσμο. Για παράδειγμα, θέματα εξάλειψης της ανεργίας, πολύτιμες και πρωτόγνωρες κοινωνικές κατακτήσεις για όλους σε θέματα παιδείας, υγείας, επιστήμης, ενέργειας, θέρμανσης, τηλεπικοινωνιών, πολιτισμού.
Άλλα ζητήματα πάλι, όπως η πιστή εφαρμογή του Δημοκρατικού σκέλους της Μαρξιστικής οργανωτικής εφαρμογής, βαθμιαία ατόνησαν με αποτέλεσμα να κυριαρχήσουν ο νεποτισμός, η νομενκλατούρα και ο οπορτουνισμός εκείνα δηλαδή τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν όχι ένα σοσιαλιστικό κοινωνικοοικονομικό σύστημα, αλλά ένα σύνηθες καπιταλιστικό.
Στο κόμμα και στον κρατικό μηχανισμό κυριάρχησαν, ιδίως κατά την μεταπολεμική περίοδο, η εκτεταμένη διαφθορά και η διαπλοκή.
Η λαϊκή βούληση υποτιμήθηκε, υποβαθμίστηκε και τελικά καταργήθηκε και η αυθαιρεσία των κομματικών παραγόντων κορυφώθηκε. Στην πράξη και εκ του αποτελέσματος φάνηκε ότι στην ηγεσία του κόμματος και του κράτους, κυριάρχησαν, τα αντεπαναστατικά-αντικομουνιστικά στοιχεία, που οδήγησαν βαθμιαία στην κατάργηση, επί της ουσίας, του Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού και στην εν συνεχεία την αναμενόμενη κατάρρευση του σοσιαλιστικού κράτους.
Μέσα σε μία ημέρα οι κόποι, οι θυσίες και οι ελπίδες εκατομμυρίων ανθρώπων και όχι μόνο εντός της ΕΣΣΔ αλλά σε όλο τον πλανήτη, εξαερώθηκαν. Την πτώση της ΕΣΣΔ ακολούθησαν και άλλα σοσιαλιστικά κράτη. Τα ανά τον κόσμο Κ.Κ. υπέστησαν τεράστια μείωση της λαϊκής τους δύναμης, ενώ άλλα Σοσιαλιστικά κράτη όπως η Λαϊκή Κίνα και η βόρεια Κορέα, κατάργησαν κάθε υπόνοια Δημοκρατίας.
Να σημειώσουμε ότι το οργανωτικό αυτό σχήμα, ο Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός, επινοήθηκε με βάση το καθεστώς της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, με μικρές αλλά σημαντικές διαφορές, όπως τα ανώτερα ιεραρχικά όργανα, τα καθήκοντα της καθοδήγησης, οι υποχρεώσεις των μελών. Ο όρος συγκεντρωτισμός στην ουσία δεν αντιτίθεται στην έννοια της άμεσης, όπως συνηθίζεται να λέγεται, Δημοκρατίας, επειδή και εκεί η πλειοψηφία επικρατούσε της μειοψηφίας.
Το σημαντικό είναι ότι η εφαρμογή του Δ.Σ. δεν έχει ισχύ μόνο στα κομουνιστικά κόμματα, αλλά και στα αστικά, εφόσον αποδέχονται την πραγματική δημοκρατία, αλλά μέχρι σήμερα αυτό δεν το έχουμε δει ακόμα πουθενά. Και τούτο μπορεί να ισχύσει, γιατί ο Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός, δεν αποτελεί ταξική επιλογή, αλλά μόνο συλλογικό τρόπο οργάνωσης και δράσης. Επίσης μπορεί να ισχύσει και στις οργανώσεις πολιτών, όπως συλλόγους κλπ.
Το σημερινό ΚΚΕ, όπως είναι δομημένο, μπορεί να επικαλείται τον Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό, δεν τον εφαρμόζει όμως γιατί αποτελεί μη επαναστατικό, κλειστό στους πολίτες κόμμα, δρα και κινείται μέσα στα νόμιμα πλαίσια του καπιταλιστικού κοινωνικού και οικονομικού συστήματος και είναι στην πράξη κόμμα ρεφορμιστικό, ανεξάρτητα απ' ό,τι ισχυρίζεται η ηγεσία του.
Αν και επικαλείται σε πολλές περιπτώσεις τον Λένιν, δεν εφαρμόζει στην πράξη τις ιδέες του.
Η ηγεσία λειτουργεί ως επίλεκτη αριστοκρατική εργατική οργάνωση, χωρίς όμως οι εργαζόμενοι και τα μέλη να δικαιούνται, επί της ουσίας, να έχουν άποψη ή αν έχουν αυτή είναι εντελώς τυπική. Το συνειδησιακό ταξικό επίπεδο των μελών δεν είναι αρκετά ισχυρό και, λόγω της επικράτησης του συγκεντρωτικού σκέλους, είναι στην ουσία εθελοντικά υποταγμένο στην καθοδήγηση, έτσι ώστε να μη μπορεί να έχει τάσεις πραγματικής σύγκλισης με το συνειδησιακό και γνωστικό επίπεδο των καθοδηγητικών οργάνων της ηγεσίας.
Λειτουργεί δηλαδή κάπως παρόμοια με την ΕΣΣΔ, την περίοδο της κοινωνικής και δημοκρατικής της παρακμής. Δεν διδάχθηκε από τα ιστορικά λάθη. Αυτή η τακτική μπορεί να συγκρατεί στις τάξεις του ορισμένο μικρό αριθμό σχετικά αφοσιωμένων μελών, ευνοεί όμως, όπως έχει αποδειχθεί, την πολυδιάσπαση της εργατικής τάξης ή καλύτερα της τάξης των εργαζομένων και αποτρέπει την μαζικοποίηση του εργατικού κινήματος.
Αντίθετα, η μαζικοποίηση και η επελθούσα εκλογική επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς στο σημείο αυτό οφείλεται, όπου στην πράξη τούτο το κόμμα, με τις άλλοτε πολλές συνιστώσες, εφάρμοζε με ευθύνη της ηγεσίας του, εικονικά και ύπουλα όμως όχι πραγματικά, έναν δήθεν Δημοκρατικό Συγκεντρωτισμό χωρίς να τον κατονομάζει. Έτσι, εξαπάτησε και παρέσυρε τους εργαζόμενους και πολλά από τα στελέχη και μέλη του και τους έκανε να πιστέψουν ότι πράγματι πρόκειται για αμιγώς αριστερό δημοκρατικό κόμμα, ενώ στην πραγματικότητα, όπως αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος, ήταν και είναι σαφώς άλλο ένα, από τα πολλά που υπάρχουν στον τόπο μας, αντιδημοκρατικό, νεοφιλελεύθερο και συγκεντρωτικό αρχηγικό κόμμα.
Υπό τις παρούσες συνθήκες, ο τόπος και ο λαός και έχοντας υπόψιν το ιστορικό παρελθόν και την ήδη εφαρμοσμένη πολιτική, με τα επιτεύγματα και τα λάθη της, έχουν άμεση ανάγκη ΤΩΡΑ, δημιουργίας ενωτικού μετώπου, για να αποτραπεί η πολυδιάσπαση και ο ανώφελος για τους εργαζόμενους, ανέργους, μικρομεσαίους, αγρότες, επιστήμονες κατακερματισμός πολύτιμων δυνάμεων.
Η ενότητα πρέπει να γίνει πράξη, παρά τις διαφορές συμφερόντων μεταξύ των εργαζομένων. Αυτές εξάλλου δεν έχουν αγεφύρωτη απόσταση όση το χάσμα που χωρίζει τους εργαζόμενους από το μεγάλο κεφάλαιο.
Καλούνται λοιπόν όλα τα κοινωνικά στρώματα που αποτελούν τη Λειτουργική Τάξη της χώρας να συστεγαστούν μέσα σε ένα ευρύτατο Δημοκρατικό Μέτωπο Λαϊκής Σωτηρίας. Να οργανωθούν δημοκρατικά με βάση το δοκιμασμένο και επιτυχημένο οργανωτικό σχήμα, όπως περιγράφεται παραπάνω, χωρίς όμως αλλοιώσεις.
Βεβαίως κατανοούμε ότι ο Δημοκρατικός Συγκεντρωτισμός, μέσω της στρεβλής του χρήσης ιστορικά, έχει φθαρεί σε σημείο πέραν κάθε ανασκευής. Γι' αυτόν το λόγο εμείς οι Κοινωνιστές προτιμούμε τη χρήση ενός νέου όρου, της Δημοκρατικής Συγκρότησης. Φυσικά, μια αλλαγή όρων δεν εγγυάται από μόνη της ότι δεν θα επαναληφθούν παρόμοιες παθογένειες. Η αντικειμενική διαφορά ωστόσο της Δημοκρατικής Συγκρότησης από τον όρο που φιλοδοξεί να αντικαταστήσει είναι ότι τίθενται σαφείς ασφαλιστικές δικλείδες, που δεν επιτρέπουν την κατάχρηση, έτσι ώστε να μη συμβούν και πάλι τα ίδια τραγικά λάθη.
Μια τέτοια δικλείδα ασφαλείας για παράδειγμα, θα ήταν η συχνή (προτείνουμε ανά τετράμηνο) εναλλαγή των μελών των ανώτερων κι ανώτατων σωμάτων της Δημοκρατικής Συγκρότησης, με μέλη από τη βάση. Έτσι, διαχέονται σε ολόκληρο το κίνημα η γνώση και η αποκτηθείσα εμπειρία και διαπαιδαγωγούνται όλοι οι Κοινωνιστές να βρίσκονται στις υψηλότερες αλλά και στις χαμηλότερες θέσεις, να κυβερνούν και να κυβερνώνται ως αριστοτελικοί πολίτες. Μάλιστα, η κλήρωση αντί της εκλογής αποτελεί άλλη μια ισχυρή δικλείδα ασφαλείας της Δημοκρατικής Συγκρότησης που στοχεύουμε να δομήσουμε. Το κίνημά μας είναι και θα παραμείνει δημοκρατικό. Τα ιστορικά λάθη του παρελθόντος δεν μας πτοούν, αλλά μας διδάσκουν.
Μόνο με την δημοκρατική ένωση των δυνάμεων, όσων πραγματικά και ειλικρινά επιθυμούν, να βοηθήσουν στην ισχυροποίηση του συνόλου των λαϊκών δυνάμεων, μπορεί να αποτραπεί η συνέχιση της φτωχοποίησης του λαού, η απόλυτη εξάρτηση της χώρας και του λαού από την κυριαρχία των νεοφιλελευθέρων, με τις απαραίτητες ρεφορμιστικές και φασιστικές τους γαρνιτούρες, και τη διαιώνιση στην χώρα μας του καταστροφικού φαινομένου του αστικού κυνοβουλευτισμού, που πλέον έχει μεταλλαχθεί με τον πλέον ωμό τρόπο σε νεοφιλελεύθερο μονοκομματισμό.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου