Ο Κοινωνισμός

Κωστής Ανετάκης


Σημείωση: Το παρακάτω σύγγραμμα δεν θεωρείται ως θέσφατο αλλά αποτελεί την δική μας συνεισφορά στο ενιαίο δημοκρατικό κίνημα και είναι ανοικτό σε ευρεία διαβούλευση...


1. Ο Κοινωνισμός



Καθετί, ο άνθρωπος και η σκιά του, ο άνθρωπος και η κίνησή του,
ο άνθρωπος και η ποίησή του, είναι στηριγμένο σε μια κοινότητα,

κάθε φορά και πιο εκτεταμένα, σε μιαν άσκηση

που θα συγκροτήσει για πάντα μέσα μας

την πραγματικότητα και τα όνειρα

(Πάμπλο Νερούντα)


Είναι η σοσιαλιστική ιδεολογία του 21ου αιώνα, ο Ελληνικός Ανθρωποκεντρικός Σοσιαλισμός (Societism). Διατρέχεται απ’ τα κλασικά διαλεκτικά μαρξιστικά εργαλεία, αλλά κι από τη ριζική διαλεκτική κριτική του μαρξισμού που άσκησε ο Κ. Καστοριάδης, συνάμα με τις κυριότερες αξίες που έχει διαχρονικά να προσφέρει ο ελληνικός πολιτισμός, τον Ορθολογισμό, τον Ανθρωπισμό, το Μέτρο, την Αρμονία, το Κάλλος, την Απλότητα, πάνω απ’ όλα τη Δημοκρατία.

Δίχως τη χρεία μακροσκελών θεωρητικών αναλύσεων και υπό το φως της πικρής μα πολύτιμης εμπειρίας του σύγχρονου γίγνεσθαι, ο Κοινωνισμός φιλοδοξεί ν’ αποτελέσει ένα συμπαγές, συνεπές κι ευέλικτο ιδεολογικό υπόστρωμα, ένα πολιτικό εργαλείο ικανό ν’ απαντήσει, σε πρώτη φάση, στα υπαρξιακά ζητήματα που απειλούν τον Ελληνισμό και κατ’ επέκταση στα κοινά προβλήματα που ταλανίζουν ολάκερο τον πλανήτη.

Οραματιζόμαστε τη Λευτεριά. Μια Ελλάδα ανεξάρτητη, αυτεξούσια, μια χώρα δημιουργική, οργανωμένη και πολύκαρπη, μια δημοκρατική Πολιτεία που υπηρετεί τους πολίτες της, έναν λαό ενωμένο κι αδιαίρετο.

Οραματιζόμαστε την Επανάσταση, ψυχική, πολιτική, πατριωτική, πολιτισμική, σε όλα τα επίπεδα. Πρότυπο μας ο επαναστατημένος άνθρωπος του Καμύ, αλλά κι ο αριστοτελικός πολίτης, ικανός να κυβερνήσει και να κυβερνηθεί.

Ζητάμε πρώτα απ’ όλα να επαναστατήσουμε ενάντια στους εαυτούς μας. Ν’ αφήσουμε πίσω μας οριστικά την παθογένεια και την παρακμή και να συμβάλουμε αποφασιστικά, ώστε ο Ελληνισμός να βαδίσει μ’ αταλάντευτο βήμα στον νέο αιώνα, που έχει έρθει πια για τα καλά. Απορρίπτουμε ριζικά τις νεοφιλελεύθερες και σοσιαλφιλελεύθερες μυθολογίες περί ουσιαστικής ανυπαρξίας εναλλακτικού δρόμου απέναντι στο καπιταλιστικό σύστημα και στη μαζική κοινοβουλευτική δημοκρατία που το συμπληρώνει και το υπηρετεί.

Καίρια επιδίωξη των Κοινωνιστών, είναι η σύμπηξη μιας ιδεολογικής πρωτοπορίας, που να ωθεί και να διευκολύνει την εμφάνιση των αναγκαίων επαναστατικών συνθηκών, ώστε το μαζικό κίνημα να ξεδιπλώσει τις ικανότητές του και να παλέψει ενάντια στην εκμετάλλευση και στην καταπίεση.

Είναι προφανές, για κάποιον που ξεκινάει από τον μαρξισμό αλλά αναζητά να τον υπερβεί διαλεκτικά, ότι κάθε εξέλιξη στο επίπεδο της θεωρίας δεν μπορεί παρά ν’ αποτελεί συνέπεια κοινωνικών διεργασιών, στο επίπεδο της πραγματικής ιστορίας, συνδέεται δηλαδή με την ιστορική πορεία του εργατικού κινήματος και με τις σημερινές προοπτικές για την ανάληψη επαναστατικής δράσης.

Ο Κοινωνισμός εδράζεται πάνω σε τρεις θεμελιώδεις ιδεολογικούς πυλώνες: Τον Πατριωτικό, τον Ταξικό και τον Διεθνιστικό. Κατά τη δική μας άποψη, πρόκειται για μια τριάδα ομοούσια κι αδιαίρετη, πράγμα που θα προσεγγίσουμε αναλυτικότερα στα παρακάτω.

Στην πραγματικότητα, για όσους έχουν στοιχειωδώς έστω ασχοληθεί με τις βασικές Μαρξιστικές και Λενινιστικές θεωρήσεις, πρωταρχικές για τους ορισμούς του Σοσιαλισμού, κάτι τέτοιο θα θεωρείτο αυτονόητο. Όμως δεν έχουμε ν’ απευθυνθούμε μόνο σ’ αυτούς, αφού η πλειοψηφία δεν είναι εξοικειωμένη με πολιτικές γραφές παλιότερες του ενός αιώνα. Έτσι θα χειριστούμε τα βασικά ζητήματα με τρόπο περισσότερο ταιριαστό με την εποχή που διανύουμε.

Κύριοι ιδεολογικοί μας αντίπαλοι είναι ο Νεοφιλελευθερισμός και ο Κορπορατισμός, κοντολογίς η απόλυτη κυριαρχία του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου, της τραπεζοκρατίας και των εταιρικών συμφερόντων, πάνω σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης, της γης, των υδάτων, τ’ ουρανού, ακόμα και της γενετικής δεξαμενής. Εναντιωνόμαστε στην απαλλοτρίωση κάθε φυσικού και ανθρώπινου πόρου, στην ιδιοποίηση κάθε μορφής υλικού ή πνευματικού πλούτου, από μια υπερεθνική ελίτ που θεωρεί ότι δικαιωματικά της ανήκουν.

Σε αντίθεση με τα σαθρά επιχειρήματα του Κοινωνικού Δαρβινισμού, που επιχειρεί να χρησιμοποιήσει τη βιολογία, και ιδιαίτερα την εξελικτική θεωρία, ώστε να θεμελιώσει ψευδοεπιστημονικά την τυραννική επικράτηση του ισχυρότερου, ο Κοινωνισμός θεωρεί ότι ο άνθρωπος έχει εξελιχθεί, μετά από τρία εκατομμύρια χρόνια φυσικής επιλογής, ως είδος κοινωνικό και πως η φυσική του τάση δεν είναι ο συνεχής ανελέητος ανταγωνισμός του καθενός, μέχρι την εξαφάνιση ή την υποδούλωση όλων των υπολοίπων, αλλά η συνεργατικότητα.

Όπως έγραψε και ο Α. Αϊνστάιν, «το άτομο είναι ικανό να αισθάνεται, να μοχθεί και να εργάζεται από μόνο του. Όμως εξαρτάται τόσο πολύ από την κοινωνία, ως προς τη φυσική, διανοητική και συναισθηματική του ύπαρξη, που είναι αδύνατο να τον διανοηθούμε έξω από το κοινωνικό πλαίσιο. Η κοινωνία του παρέχει τροφή, ρουχισμό, κατοικία, τα εργαλεία της εργασίας του, τη γλώσσα, τις μορφές της σκέψης και μεγάλο μέρος από το ίδιο το περιεχόμενο της σκέψης. Η ζωή του βασίζεται στο έργο και στα επιτεύγματα πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων, στο παρελθόν και στο μέλλον, οι οποίοι κρύβονται πίσω από τη μικρή λέξη “κοινωνία”».

Δεν είναι άλλωστε διόλου συνηθισμένο στη φύση, το παράδειγμα όπου ο ένας εξολοθρεύει όλους τους άλλους, προκειμένου να έχει αποκλειστική πρόσβαση σε πόρους. Μόνο στους Δαίμονες της Τασμανίας παρατηρείται κάτι τέτοιο κι αυτοί είναι είδος που τείνει σ’ εξαφάνιση. Όμως οι άνθρωποι δεν είναι τασμανικοί λύκοι. Η υπερσυσσώρευση πόρων κι εξουσίας, αποτελεί ανεπίτρεπτο βιασμό της φυσικής ροής και γι’ αυτό νομοτελειακά επιφέρει καταστροφικές συνέπειες.

Η κεντρική φαντασιακή σημασία του καπιταλισμού, η απεριόριστη επ’ άπειρον αύξηση των παραγωγικών δυνάμεων και γενικότερα η απεριόριστη αύξηση μιας ορθολογισμένης κυριαρχίας πάνω στη φύση και πάνω στους ανθρώπους, είναι εντελώς άλογη, αυθαίρετη κι ενάντια στην αντικειμενική πραγματικότητα, όσο κι αν παρουσιάζεται ως δήθεν ορθολογική.

Σε πείσμα του θατσερικού αφορισμού, που επιχείρησε να καταργήσει εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης μέσα σε δύο δευτερόλεπτα, αξιώνοντας ότι «δεν υπάρχει κοινωνία, παρά μόνο τα άτομα και οι οικογένειές τους», στην πραγματικότητα δεν υπάρχει μεμονωμένος νους που να είναι από μόνος του ικανός να επιλύσει τα προβλήματα της επιβίωσης μιας κοινότητας, ενώ η συλλογική διάνοια είναι πάντοτε ανώτερη της ατομικής, όταν οι άνθρωποι αφήνονται, έστω και για λίγο, να συνδιαλλαχθούν ελεύθερα. Ο ατομισμός διαχρονικά έχει κάνει την ανθρωπότητα βλακωδέστερη και ποτέ καλύτερα προσαρμοσμένη στο περιβάλλον της.

Μέσα σε μια αρμονική ομάδα, η συνολική διάνοια είναι πολλαπλάσια από το άθροισμα της νόησης των μελών της. Η ζωή είναι πληθυσμιακό φαινόμενο, διδάσκει η επιστήμη, και τ’ ανθρώπινα συστήματα –κοινωνία, οικονομία, πολιτική κλπ- δεν μπορεί παρά να είναι συλλογικά. Συλλογική είναι και η δράση μας κι η κοινή λογική η πυξίδα μας.

Απορρίπτουμε απερίφραστα τις ηγεμονικές συμπεριφορές, τα κάθετα προκατασκευασμένα σχήματα και τον γραφειοκρατικό συγκεντρωτισμό, καθώς η πράξη έχει περίτρανα αποδείξει ότι, αντί αυτά ν’ αθροίζουν δυνάμεις, στην πραγματικότητα έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Ο Κοινωνισμός αντλεί την ισχύ του από τον συντονισμό και την εναρμόνιση της συλλογικής διάνοιας, με την ανάπτυξη κοινών οργανικών δεσμών, κι όχι από τη σιδηρά πυγμή και την ιδιοφυία οποιουδήποτε ηγεμόνα, φύρερ ή δεσπότη, πεφωτισμένου και μη.

Δεν μπορούμε εντούτοις να παραβλέψουμε, ότι μια πολιτική δύναμη που στα σοβαρά φιλοδοξεί να μοχθήσει για τον μετασχηματισμό της κοινωνίας, χρειάζεται μια λειτουργική μορφή οργάνωσης και δεν διαθέτει την πολυτέλεια της αέναης διαβούλευσης, μπροστά στον περιορισμένο πολιτικό χρόνο και το τιτάνιο έργο που καλείται να φέρει σε πέρας. Γι’ αυτόν τον σκοπό απαιτείται ένας διαλεκτικός συγκερασμός κεντρικής ηγεσίας (και όχι ηγεμονίας) και δημοκρατικής διαβούλευσης, όπως υπογραμμίζει και η Μάρτα Χάρνεκερ, τον οποίο εμείς αποκαλούμε Δημοκρατική Συγκρότηση. Αυτή θα διαμορφωθεί κατά τη διάρκεια της επαναστατικής περιόδου, σύμφωνα με το πρότυπο άμεσης δημοκρατίας που διαπνέει το μοντέλο της Ελληνικής Πολιτείας, το οποίο θα παρουσιαστεί στο δεύτερο μέρος αυτού του συγγράμματος.

Είμαστε οι Κοινωνιστές, οι πολίτες του 21ου αιώνα. Είμαστε ο άνεμος που φουσκώνει πλησίστια τα πανιά του μέλλοντος, προς την εξελικτική ανέλιξη της ανθρωπότητας, πέρα απ’ το «αρπακτικό στάδιο» στο οποίο ο καπιταλισμός την έχει εγκλωβίσει.

Η δημοσίευση γίνεται ταυτόχρονα στην Σφήκα στον Άνεμο Αντίστασης και στο Great Chaos


Συνεχίζεται

Κατεβάστε ολόκληρο το Μανιφέστο του Κοινωνισμού από ΕΔΩ.
Διαβάστε όλα τα δημοσιευμένα κείμενα ΕΔΩ

Σχόλια